Χειρουργεία φωνητικών χορδών
Πρόκειται για επεμβάσεις που πραγματοποιούμε με την βοήθεια χειρουργικού μικροσκοπίου με σκοπό τη διόρθωση παθολογικών αλλοιώσεων στις φωνητικές χορδές. Αυτές γίνονται με ειδικά εργαλεία μικροχειρουργικής συχνά με τη βοήθεια του Laser ώστε να πετύχουμε ακρίβεια στην τομή μας και ταυτόχρονα αιμόσταση. Απαιτούν ακρίβεια στους χειρισμούς και γνώση των σύγχρονων χειρουργικών τεχνικών έτσι ώστε να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Παρακάτω παραθέτουμε τις ερωτήσεις που συναντάμε συχνότερα και τις απαντήσεις τους.
Ποιος είναι ο μηχανισμός παραγωγής της φωνής;
Η φωνή παράγεται με μια αβίαστη και εύκολη διαδικασία στο λάρυγγα, από τη δόνηση των φωνητικών χορδών. Φυσιολογικά όταν αναπνέουμε, οι φωνητικές χορδές είναι ανοικτές, δηλαδή βρίσκονται σε απόσταση. Όταν μιλάμε συμπλησιάζουν και δονούνται από τον αέρα, που “ανεβαίνει” από τους πνεύμονες. Από τη δόνηση αυτή παράγουν ήχο, τη φώνηση.
Τι είναι το βράγχος φωνής;
Το βράχνιασμα ή βράγχος φωνής είναι μια αλλαγή στη χροιά της φωνής, δηλαδή στην ποιότητα της. Σ’ αυτή την περίπτωση, η φωνή γίνεται πιο τραχιά και βαθιά, με αδυναμία ανόδου στις υψηλές συχνότητες.
Πού οφείλεται το βράγχος φωνής;
Το βράχνιασμα είναι αποτέλεσμα διαταραχής των φωνητικών χορδών. Συνήθως, οφείλεται σε παροδικά αίτια, όπως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, με συχνότερη τη λαρυγγίτιδα ή από έντονη χρήση της φωνής σε μεμονωμένη περίσταση. Όταν το βράχνιασμα διαρκεί περισσότερο από 10 ημέρες, θεωρείται παρατεταμένο και επίμονο και χρήζει άμεσης ωτορινολαρυγγολογικής εκτίμησης.
Στο κέντρο μας ελέγχουμε με σύγχρονο ενδοσκοπικό πύργο τις φωνητικές χορδές και την κινητικότητά τους και καταγράφουμε τα ευρήματα για σύγκρισή τους στο μέλλον. Τα συνηθέστερα αίτια είναι: οι όζοι ή κάλοι των φωνητικών χορδών, οι πολύποδες των φωνητικών χορδών και το οίδημα του Reinke, τα οποία περιγράφουμε αναλυτικά παρακάτω. Σε κάποιες ποιο σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να κρύβεται κάποια κακοήθεια, η οποία πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα.
Φωνητικά κομβία ή όζοι ή κάλοι των φωνητικών χορδών
Τα φωνητικά κομβία λέγονται και όζοι ή κάλοι των φωνητικών χορδών και δημιουργούνται από κατάχρηση της φωνής ή κακή χρήση της, που προκαλεί χρόνιο τραυματισμό των φωνητικών χορδών. Παρατηρούνται συχνότερα στους τραγουδιστές, που δεν έχουν σωστή τεχνική φώνησης στις χαμηλές συχνότητες.
Τα συμπτώματα που δημιουργούν είναι το βράγχος φωνής και η διπλοφωνία. Επίσης πολλοί ασθενείς αναφέρουν αίσθημα ξηρότητας και ξένου σώματος στο λαιμό.
Με την εμφάνιση των συμπτωμάτων είναι απαραίτητο να πραγματοποιήσουμε ενδοσκόπηση του λάρυγγα, ώστε να καταγράψουμε την αρχική εικόνα του και να μπορούμε μετέπειτα να παρακολουθήσουμε την ανταπόκριση στη θεραπεία.
Για την αντιμετώπιση των φωνητικών κομβίων εφαρμόζουμε στο κέντρο μας διάφορες θεραπευτικές επιλογές όπως η φαρμακευτική αγωγή, η λογοθεραπεία, η χειρουργική επέμβαση ή συνδυασμός αυτών. Την επέμβαση αυτή τη πραγματοποιούμε με τις σύγχρονες μεθόδους της μικροχειρουργικής, μέσω χειρουργικού μικροσκοπίου και με τη χρήση Laser (CO2).
Πώς δημιουργούνται οι κάλοι των φωνητικών χορδών;
Η κακή χρήση της φωνής προκαλεί το βίαιο κλείσιμο των φωνητικών χορδών, που τις τραυματίζει. Αρχικά δημιουργείται από τον τραυματισμό, μια μικρή κόκκινη κηλίδα, που μετέπειτα εξελίσσεται σε σαφές κύρτωμα. Αυτά είναι τα κομβία ή όζοι των φωνητικών χορδών. Συνήθως δημιουργούνται και στις δύο χορδές, αλλά μπορεί να εντοπιστούν και μόνο στη μία. Το μέγεθός τους ποικίλλει. Η παρουσία τους οδηγεί στην ατελή σύγκλειση των φωτεινών χορδών και τη διαφυγή αέρα, με τελικό αποτέλεσμα βραχνή και τραχεία φωνή. Έτσι, τα πρώτο σύμπτωμα των φωνητικών κομβίων είναι η αλλαγή της χροιάς της φωνής.
Ποιοι είναι οι λόγοι εμφάνισης των φωνητικών κομβίων;
Ο βασικός λόγος είναι η κακή χρήση ή κατάχρηση της φωνής, που συμβαίνει όταν ισχύουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:
Λανθασμένη ένταση ή τόνος
Λανθασμένη αναπνοή για ομιλία ή τραγούδι
Συχνός καθαρισμός του λαιμού
Χρόνιες λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού ή αλλεργίες
Κάπνισμα
Παθητικό κάπνισμα
Ατμοσφαιρική ρύπανση
Αν διαπιστώσουμε βραχνάδα στη φωνή, τι πρέπει να κάνουμε;
Αν η βραχνάδα είναι επίμονη, δηλαδή διαρκεί περισσότερο από 10 μέρες, θα πρέπει να γίνει ωτορινολαρυγγολογική εξέταση. Στο Κέντρο μας, πραγματοποιούμε ενδοσκόπηση του λάρυγγα, προκειμένου να απεικονίσουμε τις φωνητικές χορδές, μέσω ειδικής κάμερας και να μελετήσουμε την κινητικότητά τους. Η εξέταση γίνεται με εύκαμπτο ενδοσκόπιο και είναι σύντομη και ανώδυνη. Ανάλογα με τα ευρήματά της, δίνουμε την κατάλληλη θεραπεία.
Ποια είναι η θεραπευτική προσέγγιση στους κάλους των φωνητικών χορδών;
Επειδή οι περισσότεροι όζοι των φωνητικών χορδών σχηματίζονται λόγω κακής χρήσης της φωνής, πρωταρχικό μας μέλημα είναι αφενός να διαπιστώσουμε και να εξαλείψουμε τις κακές συνήθειες που βλάπτουν τη φωνή, αφετέρου να μάθουμε να τη χρησιμοποιούμε σωστά. Είναι γεγονός ότι η μακροχρόνια κατάχρηση της φωνής οδηγεί στο σχηματισμό όζων, δεν εμφανίζονται δηλαδή εν μια νυκτί. Αναλόγως, για να διορθωθεί το πρόβλημα, θα πρέπει οι αλλαγές, που θα υιοθετήσουμε, να είναι μόνιμες και όχι για 1-2 εβδομάδες.
Τα παραπάνω μέτρα ενισχύονται από τη φαρμακευτική αγωγή, που ακολουθούμε τυπικά, προκειμένου να έχουμε αποτέλεσμα. Αν δεν διαπιστωθεί βελτίωση, προχωράμε στη χειρουργική αντιμετώπιση.
Πώς αντιμετωπίζονται χειρουργικά οι κάλοι των φωνητικών χορδών;
Το χειρουργείο γίνεται υπό γενική αναισθησία, ώστε να προσπελάσουμε εύκολα το σημείο των φωνητικών χορδών. Είναι επέμβαση μικροχειρουργικής, δηλαδή πραγματοποιείται με μικροσκόπιο και συνήθως με τη χρήση Laser, που εξασφαλίζει μεγάλη ακρίβεια στους χειρισμούς, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα και αιμόσταση. Πρόκειται για ένα ανώδυνο χειρουργείο και δεν απαιτείται νοσηλεία στην Κλινική. Η έκβαση του είναι άριστη. Η φωνή επανέρχεται πλήρως στο φυσιολογικό και απλώς συστήνουμε στον ασθενή αφωνία για μια εβδομάδα.
Πώς προλαμβάνουμε το σχηματισμό των όζων των φωνητικών χορδών;
Καταρχήν, πρέπει να συνειδητοποιήσετε ποιες καταχρήσεις κάνετε με τη φωνή σας και πόσο συχνά. Έπειτα, είναι απαραίτητο να υιοθετήσετε στην καθημερινότητά σας, μια σειρά μέτρων πρόληψης, που προστατεύουν τις φωνητικές χορδές, όπως:
Να κόψετε πλήρως το κάπνισμα. Ακόμα και περιορισμένος αριθμός τσιγάρων, επιδεινώνει το πρόβλημα.
Να μην μιλάτε δυνατά και να αποφεύγετε τις κραυγές.
Να μην καθαρίζεται μηχανικά το λαιμό σας. Συνήθως, πρόκειται για μια συνήθεια ‘τικ’, μετά από κάποιο παλιό κρυολόγημα.
Να καταναλώνετε άφθονα υγρά, όπως νερό, ενώ να περιορίσετε την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καφέ.
Θυμηθείτε, ότι πριν απ’ όλα αυτά, πρέπει πρώτα να γίνει ενδοσκόπηση του λάρυγγα και απεικόνιση των φωνητικών χορδών, ώστε να διαπιστώσουμε εγκαίρως την αιτία που προκαλεί βράγχος στη φωνή σας.
Πολύποδας των φωνητικών χορδών
Ο πολύποδας είναι ένας σαφώς αφορισμένος σχηματισμός, που εκφύεται από μια πλατιά βάση ή ένα λεπτό μίσχο στο μέσο των φωνητικών χορδών. Συνήθως είναι στρογγυλός και λείος, αλλά με την πάροδο του χρόνου μπορεί να αλλάξει σχήμα και υφή. Ποικίλει το μέγεθος και ο αριθμός του. Έτσι μπορεί να υπάρχει μονός ή σε ζεύγη, δηλαδή ένας σε κάθε φωνητική χορδή.
Συνήθως προκαλείται από κακή χρήση της φωνής.
Πώς εκδηλώνεται ο πολύποδας των φωνητικών χορδών;
Η συνηθέστερη εκδήλωση είναι η ανώδυνη βραχνάδα της φωνής. Αν ο πολύποδας “μπαινο-βγαίνει” στη σχισμή των φωνητικών χορδών, προκαλεί ακούσια κενά στη φωνή.
Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς αναφέρουν ότι “νιώθουν σαν να έχουν κάτι στο λαιμό τους” και βήχουν για να το απομακρύνουν.
Ποια είναι η εξέλιξη του πολύποδα των φωνητικών χορδών;
Δεν εξελίσσεται σε κακοήθεια των φωνητικών χορδών. Συχνά όμως απαιτείται βιοψία, προκειμένου να αποκλεισθεί καρκινική βλάβη, που μοιάζει με πολύποδα. Το τελευταίο είναι επίσης απαραίτητο, όταν η βλάβη αυξηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, γιατί συνήθως το μέγεθος του πολύποδα παραμένει σταθερό.
Πώς θεραπεύεται ο πολύποδας των φωνητικών χορδών;
Οι πολύποδες των φωνητικών χορδών συνήθως δεν υποστρέφουν με συντηρητικά μέσα και αφαιρούνται με μικροχειρουργική επέμβαση. Προκειμένου όμως να μην επανεμφανιστούν νέοι πολύποδες, είναι απαραίτητο να εκπαιδεύσουμε τον ασθενή στη σωστή φώνηση, με ασκήσεις ορθοφωνίας και λογοθεραπείας. Επίσης, είναι σημαντικό να προστατεύει ο ασθενής τη φωνή του και να ξεκουράζει τις φωνητικές του χορδές με αφωνία, σε περίπτωση που επανεμφανίσει βραχνάδα.
Οίδημα του Reinke
Το οίδημα του Reinke είναι εκτεταμένη συλλογή υγρού στην περιοχή Reinke, που είναι υπεύθυνη για την ομαλή παραγωγή της φωνής και βρίσκεται στην ανώτερη επιφάνεια της μεμβράνης των φωνητικών χορδών. Το οίδημα Reinke μπορεί να είναι συμμετρικό σε όλο το μήκος των φωνητικών χορδών ή ασύμμετρο, να αφορά τη μία ή και τις δύο φωνητικές χορδές. Χαρακτηριστικά, τους δίνει την εικόνα “μπαλονιών με νερό”.
Κύριο αίτιο του οιδήματος του Reinke είναι το κάπνισμα και η χρόνια κατάχρηση της φωνής.
Πώς εκδηλώνεται το οίδημα του Reinke;
Το οίδημα αυξάνει τον όγκο των φωνητικών χορδών, με αποτέλεσμα να μην δονούνται καλά και έτσι παράγεται βραχνή φωνή, χαμηλής συχνότητας. Στις γυναίκες διαγιγνώσκεται πιο γρήγορα, καθώς σ’ αυτές είναι εμφανής η αλλαγή στη χροιά της φωνής και προσέρχονται εγκαίρως στον ωτορινολαρυγγολόγο.
Όταν το οίδημα του Reinke επιδεινωθεί, παρεμποδίζεται εκτός από τη φώνηση και η διέλευση αέρα, οπότε ο ασθενής εμφανίζει αναπνευστική δυσχέρεια, έκδηλη όχι μόνο στην άσκηση, αλλά και στην ηρεμία ή και τον ύπνο. Στην τελευταία περίπτωση, μπορεί να συνδυάζεται με επεισόδια πλήρους διακοπής της αναπνοής, δηλαδή με άπνοια.
Πώς εξελίσσεται το οίδημα του Reinke;
Δεν εξελίσσεται σε κακοήθη βλάβη των φωνητικών χορδών. Παρ’ όλα αυτά, επειδή είναι μια σοβαρή βλάβη αυτών, απαιτείται τακτική ιατρική παρακολούθηση. Στην πρώτη επίσκεψη στο Κέντρο μας, ενδοσκοπούμε το λάρυγγα με σύγχρονα μέσα και καταγράφουμε την αρχική του εικόνα, με κάμερα υψηλής ανάλυσης. Το φιλμ αυτό δίνεται και στον ασθενή και χρησιμοποιείται ως μέτρο σύγκρισης στη μετέπειτα επίσκεψη και επανεξέταση.
Ποια είναι η θεραπεία του οιδήματος του Reinke;
Όταν ο ασθενής προσέρχεται εγκαίρως στον ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο και το οίδημα βρίσκεται σε αρχικά στάδια, εφαρμόζουμε μέτρα πρόληψης και κάποια φαρμακευτική αγωγή. Συστήνουμε λοιπόν τη διακοπή του καπνίσματος και την αποφυγή έντονης φώνησης, ενώ παράλληλα εκπαιδεύουμε τον ασθενή στη σωστή χρήση της φωνής του. Τα παραπάνω συνήθως δεν έχουν ανταπόκριση στις παραμελημένες και χρόνιες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να καταφεύγουμε στη χειρουργική αποκατάσταση του προβλήματος.
Ποια είναι η χειρουργική αντιμετώπιση του οιδήματος του Reinke;
Το οίδημα του Reinke αντιμετωπίζεται με τη σύγχρονη μέθοδο μικροχειρουργικής του λάρυγγα, τη Μικρολαρυγγοσκόπηση. Η μέθοδος απαιτεί αφενός την εκπαίδευση και εμπειρία του ωτορινολαρυγγολόγου, αφετέρου σύγχρονο εξοπλισμό με ειδικά εργαλεία μικροχειρουργικής, χειρουργικό μικροσκόπιο και Laser. Έτσι επιτυγχάνουμε μεγάλη ακρίβεια στους χειρισμούς, που είναι απαραίτητη για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στη φωνή του ασθενούς. Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία και αποκαθιστά πλήρως τη διαταραχή στη φώνηση και την αναπνευστική δυσκολία του ασθενούς.